Er bestaat een algemene misvatting dat er vóór de twintigste eeuw geen echte anticonceptie bestond. Vorige generaties konden zichzelf blijkbaar beheersen en waren niet zo dol op seks als wij nu zijn? Ze hadden alleen seks na hun (uitsluitend heteroseksuele!) huwelijk en natuurlijk alleen met het oog op voortplanting? Niet dus!
De mensheid is echt niet veel veranderd sinds de Oude Grieken
Mensen zijn door de eeuwen echt niet zoveel veranderd als we denken. Natuurlijk doen en eten we een boel andere dingen en hebben we allerlei technische apparaatjes waarmee we druk in de weer zijn, maar in de basis lijken we in de meeste opzichten op onze voorouders. Vooral als het om seks gaat. Zonder seks in de geschiedenis waren we er niet geweest. En stel dat er geen manier geweest om bevruchting te voorkomen, zouden we dan niet compleet overbevolkt zijn geraakt? Ergens hadden ze toch trucs om zwangerschap te voorkomen.
Mannen en vrouwen produceren sperma
Wat weten we van de anticonceptie in de tijd voor onze jaartelling toen grote filosofen als Aristoteles en Plato leefden? Dat vrouwen alleskunners waren, was toen al een feit, maar Hippocrates was een van de eersten die geloofde dat vrouwen de bevruchting konden voorkomen door sperma op commando te verbannen. Volgens hem kon uit het sperma van mannen en vrouwen een kind ontstaan. De vrouw was echter bij machte dit gezamenlijk geproduceerde sperma uit te stoten wanneer zij dat wenste.
Je leest het goed, het sperma werd geproduceerd door beide partners. Terwijl Aristoteles en Plato iets later meenden dat het sperma van mannen verantwoordelijk was voor de productie van embryo's en dat vrouwen niet veel meer waren dan een vergaarbak daarvoor, begreep Hippocrates dat de bevruchting een complex proces was waarbij beide partners betrokken waren. Hoewel hij misschien niet helemaal gelijk had, meende hij dat beide partijen erbij betrokken moesten zijn, omdat kinderen op beide ouders konden lijken. Tot nu toe zo logisch.
Zoete amandelen eten en springen
In een verhandeling van Hippocrates, raadt hij vervolgens een veilige manier aan om met onbedoelde zwangerschappen om te gaan: "Schud haar bij de oksels en geef haar de wortels van zoete amandel te drinken. Nu is er geen enkel bewijs dat de zoete amandel iets anders is dan een smaakvolle noot. OK, het is een goede bron van eiwitten, gezonde vetten en vitamine E en C, dus het zorgt ervoor dat je huid er geweldig uitziet! Maar als anticonceptie of abortusmethode toch wat wonderlijk. Als dat niet werkte (en alle tekenen wijzen op nee), adviseerde hij vrouwen ook herhaaldelijk op en neer te springen, waarbij haar hielen haar billen raakten. Het is een poging waard.
Insmeren met lood
Hoewel Aristoteles (384-322 v. Chr.) de bijdrage van de vrouw aan de conceptie onderschatte, klinken zijn anticonceptieaanbevelingen wel iets effectiever. Hij adviseerde vrouwen om het deel van de baarmoeder waarop het zaad valt te zalven met cederolie, wierook vermengd met olijfolie of met loodzalf. Lood is inderdaad effectief. Het is bekend dat in het oude Rome de geboortecijfers heel laag waren. Hoe ingenieus de aquaducten ook waren, er werd veel lood in gebruikt. Het is dus niet onredelijk om te vermoeden dat het grootste deel van de bevolking aan een zekere mate van loodvergiftiging leed. Loodvergiftiging veroorzaakt veel ellende. Behalve gedragsverandering, epileptische aanvallen en schade aan het centrale zenuwstelsel, kan het leiden tot onvruchtbaarheid bij mannen en vrouwen. Lood is ook in de latere geschiedenis veel gebruikt in producten, van verf tot eyeliner, en is een goed gedocumenteerde oorzaak van onvruchtbaarheid en waanzin. Geen wonder dat we het niet zoveel meer gebruiken. Samengevat: als je niemand kunt vinden die je krachtig bij de oksels schudt, probeer dan lood! Een advies dat we je wat ons betreft beter links laat liggen.
Granaatappel, pessarium en niezen
Nog iets later kregen vrouwen in Griekenland nog andere tips om niet zwanger te worden. Je kon een pessarium maken van granaatappel of zeesponsen drenken in zuur citroensap. In de 2e eeuw voor Christus vertelde Soranus dat als de man op het punt stond om klaar te komen, de vrouw haar adem moest inhouden en haar lichaam iets moest terugtrekken. Zo kwam het zaad niet bij de baarmoeder. Maar daarna moest je wel DIRECT rechtop gaan zitten met gebogen knieën en in deze positie een proberen te niezen. Tja, we hebben het niet geprobeerd… maar het lijkt ons vooral een methode voor wie een gokje wil wagen.
