Het verhaal van Sophia Dorothea van Celle en haar knappe onstuimige minnaar, De Zweedse graaf Philip Christoph von Königsmarck, is een bestseller waard. Een tragisch verhaal, maar ook te gek voor woorden. Ze waren zo roekeloos dat ze hun eigen ondergang teweegbrachten. Zelfs de tieners Romeo en Julia hadden een nuchterder besef van de bedreigingen die hun vrijage met zich meebracht dan Sophia en Philip.
Sophia Dorothea van Celle en George Louis
Sophia werd in 1666 in Duitsland geboren. Ze was een meisje van adel uit het Huis Lüneburg. Zoals gebruikelijk in die tijd werd ze al vroeg uitgehuwelijkt. Op 16-jarige leeftijd moest ze trouwen met haar zes jaar oudere neef George Louis, de keurvorst van Hannover en de toekomstige koning George I van Groot-Brittannië.
Als George in 1714 geen koning zou zijn geworden, dan was de affaire tussen Sophia en Philip waarschijnlijk in de vergetelheid zijn geraakt. Maar omdat hij koning werd en hij samen met Sophia een reeks koningen voortbracht, werd het een groot schandaal.
De varkenssnuit van George
Sophia en George pasten vanaf het begin niet bij elkaar. George’s eigen moeder omschreef hem als een eigenwijze, koppige jongen. Hij zou zo’n dikke korst om zijn hersenen hebben dat ze iedereen uitdaagde om te ontdekken wat erin zat. Het zou je moeder maar zijn! Sophia was ook niet gecharmeerd van haar man en noemde hem achter zijn rug ‘varkenssnuit’. Ze vond hem onaantrekkelijk en vervelend. Zelf stond ze bekend als een knappe verschijning, maar wel een beetje een leeghoofd. George bekritiseerde haar continu omdat ze niet uitblonk in etiquette. Hoe ze het voor elkaar kregen, weten we niet, maar ze slaagden er toch in samen twee kinderen te krijgen, George Augustus (de toekomstige koning George II) en Sophia Dorothea.
Sophia en Philip
Sophia en George hadden nu hun huwelijksplicht volbracht en George vond het wel welletjes. Hij nam een minnares, Melusine von der Schulenburg, en maakte geen geheim van deze relatie. Ook Sophia vond wellicht dat het nu tijd werd om zichzelf te plezieren. Ze werd voor het eerst voorgesteld aan Philip door nota bene de broer van George. Philip was alles wat George niet was: knap, charmant, romantisch. Hij volgende zijn hart en niet zijn verstand…
In eerste instantie schreven ze alleen brieven. Maar na verloop van tijd groeide de vriendschap uit tot een hartstochtelijke affaire. Hoewel Sophia haar hele leven heeft ontkend een seksuele relatie met Philip te hebben gehad, nemen de brieven alle twijfel hierover weg. Historici en het publiek waren geschokt toen rond 1900 de eerste reeks van de meer dan 600 brieven openbaar werden.
Sterven in een mond zonder tanden
In de brieven maakt Philip vrij vertaald opmerkingen als: “… wat een vervoering! Wat een betovering heb ik geproefd in je lieve armen! Goddelijk! Wat een nacht heb ik doorgebracht! De herinnering eraan wist al mijn problemen uit …. de gelukkigste man op aarde. Hij stuurt Sophia duizend kussen naar Sophia’s ‘mond zonder tanden’ (waarmee hij natuurlijk niet haar echte mond bedoelt!) en spreekt in dat kader over ‘een gevangenis waar hij ongeduldig op wacht. Een gevangenis die Sophia alleen voor hem moet openhouden. Ook herinnert hij zich de vreugde in haar ogen als ze hem ziet ‘sterven’. Hij zal de kleine plekjes kussen die hem zoveel plezier hebben gegeven.
Een riskante affaire
Sophia is meerdere keren gewaarschuwd dat deze affaire rampzalig kon aflopen. Zelfs George, die ervan wist, heeft getracht Sophia tot bezinning te brengen door haar te schrijven. Hij wees bijvoorbeeld op de gokschulden van Philip. George maakte zich bovenal zorgen over zijn eigen reputatie, want een overspelige vrouw paste (en past ook vandaag) natuurlijk niet in het adellijke plaatje. Sophia heeft deze kwestie achteraf bezien toch wat onderschat.
Zij en Philip waren plannen aan het smeden om samen weg te lopen, maar er waren inmiddels te veel mensen die wisten van hun affaire en plannen.
De laatste nacht met Philip Christoph von Königsmarck
Op 11 juli 1694 bracht Philip een laatste nacht vol extase door met Sophia in het Leine-paleis van George in Hannover. Hij kuste haar gedag en verdween. Hij is toen hij het paleis verliet, door hovelingen van hoog niveau met een zwaard gedood en vervolgens met stenen in zijn zakken in de rivier de Leine naast het paleis gedumpt. Men denkt dat George zelf hiertoe de opdracht heeft gegeven en de smerige details aan zijn vader Ernest Augustus, die destijds keurvorst van Hannover was, heeft overgelaten.
Gevangen op de Lüneburger Heide
Vervolgens werden pogingen ondernomen om Sophia te dwingen zich met George te verzoenen. Zij wilde echter liever scheiden, want ze wist immers niet dat haar geliefde Philip dood was. Met hem wou ze de rest van haar leven doorbrengen. Dit greep George aan om in 1694 van haar te scheiden op grond dat Sophia hem had verlaten. Vervolgens liet hij Sophia opsluiten in Slot Ahlden op de Lüneburger Heide, dat nu grotendeels een natuurreservaat is. Ze mocht niet hertrouwen en ook haar kinderen nooit meer zien. Contact met de buitenwereld werd haar bijna volledig ontzegd.
Afbeelding: Slot Ahlden op de Lüneburger Heide (Wikicommons)
Koning George I met vogelverschrikker en olifant
Nadat hij zich van zijn vrouw had ontdaan, arriveerde George Louis in 1714 in Londen voor zijn kroning tot koning George I. Hij arriveerde dus in Londen zonder vrouw, maar wel met twee minnaressen! De ene was Melusine, zo lang en uitgemergeld dat ze de bijnaam ‘de Meiboom’ of ‘de Vogelverschrikker’ kreeg, en de andere, Sophia Charlotte von Kielmansegg, Sophia Charlotte, een grote vrouw, die men ‘de olifant’ noemde. Zij was mogelijk zijn halfzus, de dochter van de minnares van zijn vader. De pamfletschrijvers en cartoonisten van die tijd hadden een geweldige dag om koning ‘Varkenssnuit’ belachelijk te maken met zijn clowneske minnaressen, die bijna geen Engels spraken.
Er was veel opstand tegen de komst van deze weinig innemende Duitse koning. De enige reden waarom hij op de Britse troon was geplaatst, was omdat hij de nauwste protestantse verwant was van zijn voorganger, koningin Anne. Vooral van de kant van de katholieke Jacobieten, die een einde wilden aan de vervolging van katholieken. Maar ook veel niet-katholieken walgden van deze nieuwe vreemde koning die niets van hun land afwist.
De wraak van Sophia Dorethea van Celle
Intussen zat Sophia nog steeds gevangen in het ‘hofje’ in op de Lüneburger Heide. Slot Ahlden zouden we nu omschrijven als een heel riante villa met maar liefst drie vleugels. Ze droeg kleding van de laatste mode en kreeg goed te eten en werd, maar mocht niet wandelen buiten de grenzen van haar tuin. Ze werd erg dik. Slechts af en toe mocht ze een ritje maken met de koets. Sophia vond haar gevangenschap vreselijk en miste haar kinderen die ze niet meer mocht zien. Kort voor haar dood schreef ze een boze brief aan George. Ze smeekte hem haar te vergeven. George heeft Sophia echter nooit vergeven. Hij was op de hoogte van de inhoud van enkele van haar brieven, waarin ze de wens uitte dat George in de strijd zou sneuvelen. Ook vergeleek ze hem zeer ongunstig met haar minnaar Philip. Toen Sophia na 30 jaar gevangenschap stierf, verbood George zelfs elke vorm van rouw om haar in Londen en Hannover. George stierf 4 weken na haar begrafenis in 1727. Er wordt gezegd dat Sophia wraak heeft genomen op George vanuit haar graf …
