Valentijn kennen we natuurlijk allemaal van Valentijnsdag. We sturen lieve kaartjes en berichtjes, koken romantische diners en als je er echt voor gaat, strooi je overal hartjes en rode rozen in het rond. Het ware verhaal achter Valentijn was waarschijnlijk wat minder lieflijk en feestelijk.
Was Valentijnsdag van oorsprong een romeins festival?
De oorsprong zou kunnen het oude heidense festival Lupercalia kunnen zijn. Het eerste feest was waarschijnlijk al 6 eeuwen voor Chr. Net als de moderne Valentijnsdagvakantie, werd dit romeinse festival tussen 13 en 15 februari gevierd. De festiviteiten gingen gepaard met feesten en koppelen van partners.
Vruchtbaarheid en zweepslagen
In tegenstelling tot onze Valentijnsdag was dit echter een ruw feest vol losbandigheid, bloed en opoffering. Het was de traditie dat de huid van een geofferde geit in reepjes werd gesneden en in bloed werden gedoopt waarmee de priesters hun lichaam versierden. Van andere delen van de geit werden zwepen gemaakt. Half naakt renden de priesters door de straten en sloegen het publiek met de zweepjes. Vooral vrouwen. Door de zweepaanraking zou onheil worden afgezworen en de vruchtbaarheid worden vergroot.
De eerste blind dates
Ook werden tijdens Lupercalia lootjes getrokken uit een grote pot. Mannen mochten een briefje uit de pot halen waarop de naam van een vrouw stond. Die vrouw zou dan gedurende het feest zijn partner zijn. Je kon het dus (al dan niet) treffen, want seks was natuurlijk onderdeel van het feest.
Valentijnsdag
Toen steeds meer Romeinen afstand deden van hun heidense overtuiging en het christendom gingen omarmen, zou de Lupercalia viering door de paus worden verboden rond 494 na Chr. Hoewel er geen bewijzen zijn dat er een verband is tussen Lupercalia en Valentijnsdag zijn er bronnen die beweren dat Valentijnsdag, ter ere van de martelaar Sint Valentijn, hiervoor in plaats is gekomen. Het feest was immers zo populair dat er toch echt iets voor in de plaats moest komen.
Wie was Valentijn en wat betekende hij voor de liefde?
Er zijn bestaan twee christelijke martelaren met de naam Sint Valentijn. De een was een priester uit Rome en de andere was een bisschop uit Terni. Waarschijnlijk gaat het hier om dezelfde man. Ze levenden in de tijd van de Romeinse keizer Claudius II, de van 269 tot 270 na Chr. de scepter zwaaide. Hij veroordeelde Valentijn ter dood. Over de toedracht, doen twee legendes de ronde.
Legende 1: De mislukte bekering
De eenvoudige oudste versie is dat keizer Claudius II Valentijn wilde bekeren tot het heidense romeinse geloof. Toen Valentijn dit weigerde en, andersom, de paus probeerde te bekeren tot het christelijke geloof, heeft Claudius hem laten executeren. Maar vlak voor dat dat gebeurde zou Valentijn een wonder hebben verricht door de ogen van de blinde dochter van zijn cipier te genezen.
Legende 2: Het geheime trouwloket
De andere modernere versie van de geschiedenis heeft wat meer relatie tot de sentimentele liefde waarmee we Valentijnsdag in verband brengen. Volgens deze legende kwam op een dag een jong paar bij Valentijn met de vraag of hij hen wilde trouwen. Hij was een soldaat uit het Romeinse leger en zij een christelijk meisje. Dit mocht niet, want er was een wet die het soldaten verbood te trouwen. Een getrouwde soldaat zou minder heldhaftig en strijdbaar zijn. Maar bisschop Valentijn plaatste de liefde echter boven de wet en trouwde het stelletje. Dat ging natuurlijk als een lopend vuurtje rond en hij werd hét geheime trouw loket voor soldaten. Inschrijven in de burgerlijke stand was bestond in die tijd niet, want je trouwde alleen voor de kerk. En je mocht geen seks hebben voor het huwelijk. Snel trouwen was dus voor veel stelletjes een uitkomst!
De eerste valentijnskaart
Helaas liep het niet goed af voor bisschop Valentijn. Toen Claudius achter de illegale trouwpraktijken kwam, veroordeelde hij Valentijn tot de dood. Op de avond voor hij gedood werd, zou Valentijn de eerste ‘valentijnskaart’ hebben geschreven. Hij stuurde een briefje aan de blinde dochter van zijn cipier, die toen ze het briefje ontving, ineens weer kon lezen. Wat er op het briefje stond? Hoe kan het ook anders: “Van jouw Valentijn”.
Valentijnsdag weetjes
- In 2019 deden 29% van de Nederlanders iets speciaals met Valentijnsdag. Vooral de millennials geboren tussen 1981 en 1995 zijn hierin actief (40%).
- Het aantal verstuurde valentijnskaarten zou tijdens de coronacrisis zijn verviervoudigd! Een op de drie van de kaarten werd aan familie gestuurd. Vooral naar ouders en schoonouders. Circa 84% van de afzenders was vrouw
- De meeste huwelijksaanzoeken worden gedaan op? … Valentijnsdag.
- Op Valentijnsdag wordt ook het ja-woord vaak gegeven. In de Filippijnen vinden op die dag zelfs massa-ceremonies plaats.
- Valentijnsdag is niet hip in Duitsland. Daar is 14 februari een nationale ongeluksdag, dus geen goede dag om het geluk in de liefde op te zoeken!
